Opmaat Plus

[John P]

Als opmaat voor het luidsprekerzelfbouwontwerpwedstrijddingetje wil ik een kleine hoorn maken met de SB13PFC25-4-COAX. Dhr Timmermans van HH heeft eens geschreven dat voorwaarden voor een kleine hoorn chassis een oplopend spl tot 200Hz en een lage Qts zijn. Nu voldoet deze driver daaraan (Qts=0.28) en is ook nog eens betaalbaar. Ik vindt dat 5" full range drivers meestal net te veel bundelen en daarom ben ik wel blij met de coax oplossing. Mocht dit een vruchteloze poging blijken dan kan dit chassis altijd nog aangevuld worden met een bas driver. Ik was aangenaam verrast dat de bestelde chassis onder de kerstboom bleken te liggen.

SB-coax.JPG

De kunststof korf is erg stevig, ik weet niet hoe dat bij een 20cm bas uitvalt maar hier is het geen probleem. Ik verwacht de volgende zaken tegen te komen:
-Hoornuitgang aan voorkant of achterkant? Voorkant geeft meer bas maar misschien ook meer middenhoog rommel. Ik zal toch twee prototypes moeten timmeren.
-hoe groot moet de hoornuitgang precies. Ik denk dat het slim is om de hoornuitgang in de protos variabel te maken.
-Maakt de woofer niet te veel uitslag voor zo'n klein ding? Kwestie van uitproberen
Ik heb eerste berekeningen gemaakt in Hornresp en in Leonard audio TL en daaruit blijkt dat ik ongeveer 35 liter nodig heb, ik denk aan een kleine vloerstaander van ± 15x25x90 binnenmaat.

Berekening1.GIF

Kortom ik heb weer wat te doen in het nieuwe jaar, ik heb nog geen hoorn gehad dus ik zal wel weer wat wijzer worden.

[wouter]

mooi mooi!

klopt de link, je chassis komt meer overeen qua optiek met de 4" coax. 32 ohm in je invoerveld is niet belangrijk? lijkt me onjuist namelijk

[Shadow]

Komma v rgeten?

[leonidas]

Is Leonard Audio weer "online" ??

mvgr. Leon

[John P]

Is Leonard Audio weer "online" ?? mvgr. Leon

Op DIYaudio kun je een setupprogrammatje downloaden die het TL progje op je eigen computer installeert, zonder internet koppeling.
En ja ik ben een komma vergeten; ik bedoel natuurlijk dat de computer mij niet begrijpt.

[wouter]

Is het een voight pipe achtig ontwerp of wil je uiteindelijk een hoorn gaan maken?

[John P]

Wouter je hebt gelijk, ik heb inderdaad een 4" uitvoering. Mijn eerste idee was een 5" maar die is moeilijker te gebruiken als midhoog unit bij een basondersteuning. Ik heb toen toch de 4"versie gepakt, maar de berekening niet aangepast. De precieze "hoorn"vorm weet ik nog niet, dat wil ik eerst wat meer simuleren. Mijn eerste testjes wezen uit dat bij gelijkblivend volume, een spitse lange vorm of een stompe korte vorm elkaar niet zo veel ontlopen. Maar goed, eerst nieuw rekenen dus.

[John P]

De 4" uitvoering is niet geschikt als volwaardige vervanging van de 5". Dus heb ik nu de 5" besteld en gaat de 4" in combinatie met een basondersteuning voor de ontwerpwedstrijd. Ik heb geen idee waarom ik dit niet heb nagekeken. Maar goed ik heb nog even de tijd om te rekenen en tekenen voor de chassis binnen zijn.

[Shadow]

Geweldig!

[John P]

Je moet toch een reden vinden om maar steeds weer nieuwe chassis te kopen terwijl de kast al vol ligt.

[Shadow]

Gewoon de verkeerde bestellen is ook een optie ja; ‘sorry schat ik weet ook niet waar al die dozen met ‘Audio Technology’ erop vandaan komen’ ‘zeker verkeerd besteld, ik zal de goede nu wel bestellen bij Mundorf’

[One World Concepts]

De 4" uitvoering is niet geschikt als volwaardige vervanging van de 5". Dus heb ik nu de 5" besteld en gaat de 4" in combinatie met een basondersteuning voor de ontwerpwedstrijd. Ik heb geen idee waarom ik dit niet heb nagekeken. Maar goed ik heb nog even de tijd om te rekenen en tekenen voor de chassis binnen zijn.

Ik weet niet wanneer je hem precies gekocht hebt, maar je hebt recht op kopen op afstand.
Dat geldt ook voor speakers.

[Shadow]

Terug sturen? Ben jij mal!

[John P]

Ze lagen onder de kerstboom, ik weet ook niet hoe ze daar kwamen.

[John P]

Na een weekje overdenken van mijn zonden kwam het nieuwe pakje aan. De conus is steiler, de tweeter ligt dieper en zal dus een grotere richtwerking hebben. Of dit een slechte zaak is moet nog blijken als het af is.

SB5-coax.JPG

Na een weekje simuleren is mij gebleken dat een "echte" hoorn toch te groot wordt voor mijn gevoel. Het ontwerp dat toch een redelijke bas geeft in een nog compacte standboxvorm is toch een enkel gevouwen voight-pijp met sterk gedempte punt. Aangezien er toch nog wel middentoontroep uit de opening komt bouw ik eerst een model met de opening aan de achterzijde.

Berekening2.GIF

Ontwerp1.GIF

De middentonen hoop ik met pyramideschuim tegen de wanden te temmen, de piek in de 250 Hz hoop ik met een helmholzresonator weg te halen. Deze maak ik in het vak onder de schuine plank, waar ook het filter zit. Ik wil eerst eens meten hoe sterk deze verstoring is en welke frequentie deze precies heeft.

Berekening3.GIF

De plaats van het chassis op het front is niet optimaal, er treden een paar baffle-effecten op volgens de voorspelling, kortom je kan niet alles hebben.

[John P]

Ik heb de proefbox klaar. Ik kan de grootte van de opening aan de achterzijde varieren. Bovendien wil ik even experimenteren met al of niet infrezen van het chassis. Ik heb het vermoeden dat door de toeterwerking van de konus, de tweeter nauwelijks baffle "ziet". Nu eerst nog weer voor de zoveelste keer de Arta handleiding lezen, zodat ik het idee heb dat ik weet wat ik doe.

Opmaat 1.JPG

Opmaat 2.JPG

[vincneus1]

Dag John,

Ik volg uw/jouw thread op de voet! Voornamelijk omdat ik destijds net de SB13 coax had ontdekt en op zoek was naar mensen die er ervaring mee hadden en dan is deze thread natuurlijk een goudmijn! Ik ben erg benieuwd naar het resultaat. Maakt u zich niet zorgen om de IMD die veroorzaakt zal worden door de conusuitslag van de woofer? Mij wordt vaak verteld dat een coax per se naar een woofer af gefilterd moet worden omdat het anders niet aan te horen is. Ik ben benieuwd naar uw kijk op de zaak.

Ps. De Tline installer werkt bij mij niet omdat hij ‘’vereiste bestanden’’ mist. Doe ik iet fout?

[John P]

Ik weet dat kleine breedbanders veel fijner klinken als ze ontlast zijn van de bas. Ik vermoed dat dit chassis wel wat kan hebben, het blijft echter een 13cm woofer dus een balzaal zal die niet kunnen vullen. Betreffende de installer kan ik u niet helpen, als de computer het doet kan ik ermee werken.

[vincneus1]

Ach, ik vind vanzelf een keertje een download die werkt Wel bedankt! Ik ben benieuwd naar de resultaten. Houd ons op de hoogte!

[John P]

Het wordt hoog tijd om een update te geven over de ontwikkelingen. Ik heb twee proefboxen gebouwd en deze geëvalueerd.

model1.JPG

Het eerste model is een enkelvoudig gevouwen lijn met de opening aan de achterzijde. de opening heb ik op het oor bepaald en komt overeen met de oppervlakte aan het einde van de lijn op de bodemplaat. de demping is stevig aan het spitse deel van de lijn , en matig aan het wijde deel.

model2.JPG

Bij het tweede model wilde ik de driver hoog in het front hebben, en de uitgang aan de voorzijde. Dit leidde tot een ingewikkelde "fuzzy" lijn. Ten einde weinig middentonen uit de lijn te krijgen is het tweede deel van de lijn hier steviger gedempt. de demping is met restjes gebeurd, in het definitief model zal dit met meer gangbare materialen gebeuren.

model1en2.JPG

De modelkeuze was niet zo moeilijk. Ten eerste vindt ik model 1 mooier qua vorm en verhouding. De driver zit iets te laag, maar niet storend. Model 2 komt qua bas niet uit de verf. De demping in het tweede deel zorgt ervoor dat de box zich gaat gedragen als een gesloten box. Hij geeft een boemerig geluid en de wanden gaan meetrillen. Ik kan nog experimenteren met de plaats van de driver in de lijn, omdat dit niet zo duidelijk uit te meten is als bij model 1. Ik zie hier vanaf omdat ik model 1 mooier vindt.

eerste meting.png

Een eerste meting laat zien dat de baslijn goed werkt, ook de demping bij de middentonen is voldoende voor een achteruitgang. De basrespons loopt wel vrij hoog door. De basrespons is zo goed dat de bafflestep nauwelijks van toepassing is, de middentonen zin nauwelijks harde dan de bas. Op het gehoor blijkt dat een seriespoel van 0,15 mH al maximaal is om de balans niet te verstoren. de basmid heeft een sterke resonantie bij 8 Khz die aandacht behoeft. De tweeter kan qua volume net mee met de middentonen. er is een duidelijke versterking te zien als gevolg van het waveguide effect van de konus. Boven de 10 khz is een duidelijke dip te zien.

Filter.png

Het filter is niet eenvoudig. Aangezien het een budgetchassis betreft wil ik geen filter alla Hobby Hifi met zes zuig en sperkringen. Bovendien moet je met twee 4 ohm chassis uitkijken dat je niet een te lage impedantie krijgt. Na veel heen en weer heb ik een acceptabel filter gevonden met minimale middelen.
Kortom, het begint erop te lijken. Ik wil nog eens kijken naar de demping en vorm van de lijn in combinatie met dit filter. Ik hoop ze in Breda bij mij te hebben.

[John P]

Het ziet er naar uit dat ze klaar zijn voor Breda. Nu maar hopen dat ze hetzelfde klinken als de proefbox.

DSC_0305.JPG

[Shadow]

Mooi John! Je gezondheid doet ook goeie dingen voor de hobby

[richard]

...
-Hoornuitgang aan voorkant of achterkant? Voorkant geeft meer bas maar misschien ook meer middenhoog rommel. ....

Doorgaans heb je met de opening aan de achterzijde meer wandeffect dat voor een virtuele verlenging van de hoornmond zorgt. Mits je hem voor de wand zet tenminste. Ook heb je een 1/4 pi afstraling voor het laag. In de hoek wordt het effect nog sterker.

[John P]

Ik heb ze klaar en na nog enig getweak meegenomen naar Breda. Het is duidelijk dat de tweeters niet meekunnen met de woofers. Na 10 Khz is het afgelopen en daarvoor gaat het met moeite, vooral bij dynamische passages kunnen ze niet mee. Tonaal lijkt het alsof de zangers met een toeter voor de mond zingen. De bas is prima en kan veel aan, het blijft een TL dus liever klassiek als techno. De plaatsing en projectie is uitmuntend, zoals te verwachten bij dit concept. Het geluid heeft ook een mooi homogeen karakter.
Ze zijn uitgevoerd in 18 mm populier multiplex, en de voor en bovenzijde zijn met een 3mm triplex laagje afgewerkt. Zo kon ik de woofervorm inzagen ipv moeilijk een niet passende freesvorm te fabriceren. Het geheel is afgewerkt met een watergedragen vernis van de Action. Ik heb ze schuin gezet om de hoge tonen iets beter de ruimte in te krijgen.

DSC_0308.JPG

Nu rest de vraag hoe verder. Ik kan hem zo laten, een speaker voor klassieke kamermuziek, bedaagd en niet te hard. Ik kan ook een ambient tweeter toevoegen om het missende deel in te vullen. Ik moet dan wel oppassen met de impedantie, die schommelt al rond de 4 ohm. Ik kan ook een fatsoenlijke tweeter toe voegen en de coax-tweeter laten vervallen. Ik ben er nog niet uit wat ik er mee wil doen. Advies is altijd mogelijk, maar ik ben nu eenmaal een eigenwijze donder.

[wouter]

is het ook mogelijk met het laten zakken van de impedantie het tophoog te Joosten?

0.15 is wel heel erg weinig voor een seriespoel. De middentonen komen onder ref nog flink terug in de meting... :verklaart dit niet 2 dingen:
De toeter vervorming als gevolg van relatief veel mid maar niet schoon uit 1 bron

En het gebrek aan tophoog, er is via de midwoofer veel conustweeter hoog aanwezig, boven dat bereik valt de druk terug omdat een rondstralende tweeter het ineens alleen moet doen...

Ik zie de drop in het hoog, maar ik zie ook hoeveel de midwoofers doen. Met 0.15mH ook goed te verklaren.

Zou een x-over @3;5khz een andere spectrale balans verlangen? Who knows...