mooie en veilige schakelaars voor netspanning

[Pjotr]

deze dan?




hier is t datasheet van die ITW uit de startpost, lijkt toch ook OK?
http://www.itwswitches.co.uk/resource/ser76_95.pdf

High contact rating – 10A,
250V a.c. (resistive load at 70°C)

---

of anders toch maar een simpele rocker switch, het komt toch maar achterop....

Is niets van te zeggen zo. Zo te zien is deze non-latching en moet je er toch een stukje elektronica met een relais aan hangen en dan maakt het niet uit. I.i.g. is dit onvoldoende: Dielectric strength 1KV AC 1 minute. Dat moet 4KV zijn voor netspanningstoepassingen.

Die oplossing van Ray met relais is helemaal zo gek niet. Als Ray daar nou eens een net printje voor maakt met dat relais wat ik eerder aangaf...? Is er ook nog wel plaats voor een flinke NTC eventueel.

[Lieuwe]

Voor mijn LM4780 ga ik ook gebruik maken van zo'n vandalen switch. Die ga ik aansturen aan de hand van het volgende schema:
http://www.circuitsonline.net/schakelin ... elais.html
Ik neem aan dat het gewoon mogelijk is? Het relais ga ik deze voor gebruiken:
http://www.dickbest.nl/webshop/index.ph ... uctId=3394
Het lijkt me dat die gewoon 230v kan schakelen? Deze schakelt dan de 2 trafo's in die elk in serie staan met een NTC:
http://www.dickbest.nl/webshop/index.ph ... uctId=2834

Dan moet het toch goedkomen ?

[Henkjan]

ik ga niet een extra printje neerzetten. al was het maar omdat er dan toch nog wat in de kast onder spanning staat als ik de schakelaar om heb gezet.

maar wat is dat dan voor vreemde spec, als ze neerzetten 250V 10A en dan niet geschikt voor netspanning?

deze dan maar?
http://nl.farnell.com/apem/h21cg1/rocke ... dp/9968296

[Pjotr]

maar wat is dat dan voor vreemde spec, als ze neerzetten 250V 10A en dan niet geschikt voor netspanning?

deze dan maar?
http://nl.farnell.com/apem/h21cg1/rocke ... dp/9968296

Gezien ook andere draadjes blijven we nu een beetje rondjes lopen. Dat is wat ie schakelen kan, als er netspanning op staat gelden meer eisen...

Zet maar gewoon een goede standaard netschakelaar achterop zoals je aangaf, scheelt je een hoop hoofdbrekens Die APEM wipper lijkt mij prima.

[Henkjan]

die netentree met schakelaar had ik liggen, maar toen bedacht ik me dat een Neutrik powercon optisch beter matcht met de rest van de aansluitingen (ook Neutrik), maar toen moest ik nog een schakelaar vinden...

hoe zit het met deze soort:
http://nl.farnell.com/arcolectric-switc ... dp/7674244
monteert makkelijker (rond gat) en is ook bling

Gezien ook andere draadjes blijven we nu een beetje rondjes lopen. Dat is wat ie schakelen kan, als er netspanning op staat gelden meer eisen...

leg eens uit ajb, wat maakt het voor de veiligheid nou uit of de 250V AC nou netspanning is of van een andere spanningsbron?

[RobertD]

Dan kun je ook deze nemen, HenkJan: http://www.baco-army-goods.nl/component ... -maak.html

Goedkoper en met een aan/uit plaatje erbij.

Een schakelaar selecteer je op basis van belasting, schakelstroom en kortsluitstroom en de regelmaat waarmee je schakelt.

Voor huis- tuin- en keukengebruik kun je best een bescheiden schakelaar gebruiken. Pjotr heeft in een ander topic al eens uitgelegd dat je moet letten op kruipwegen en spanningsafstanden.
Zo'n miniatuurschakelaartje is misschien wel getest met 250VAC, maar dat is maar voor een minuut ofzo.
In een vochtige omgeving gaat de kruipweg ook bij 230V echt een rol spelen en kun je doorslag of vonken krijgen.

Er is dus een verschil tussen testspanning en werkspanning.

[b_force]

Die 250Vac is gewoon een rms spanning hoor.
Dat kan makkelijk voor 230Vac.

Dat isoleren heeft meer te maken met gewoon veiligheid.
Isoleren enzo.
Zie een stukje in dit topic en de link:
viewtopic.php?p=1532863#p1532863

Wat bv al goed helpt is contacten altijd voorzien van krimpkousjes enzo.

[Pjotr]

Wat bv al goed helpt is contacten altijd voorzien van krimpkousjes enzo.

Grapjas.....

[b_force]

Wat is daar nu weer grappig aan?
Ik geef Henkjan gewoon een tip om het mooi aan te sluiten, meer is het niet.

edit:
@RobertD
Je bedoelt waarschijnlijk dat zulke schakelaars niet aan die 3mm afstand voldoen?

[RobertD]

Wat is daar nu weer grappig aan?
Ik geef Henkjan gewoon een tip om het mooi aan te sluiten, meer is het niet.

edit:
@RobertD
Je bedoelt waarschijnlijk dat zulke schakelaars niet aan die 3mm afstand voldoen?

Meestal hebben die miniatuurdingen een steek van 2,54mm en dat is wat weinig voor 230V.

Waar Pjotr op doelt is dat je niet de contacten maar de aansluitpennen met krimpkous moet isoleren.
Contacten zitten ín de schakelaar en moeten de verbinding tot stand brengen.... daar doe je geen krimpkous omheen denk ik.

[BertDB]

bij samenkopen.net zijn de meeste schakelaartjes 2,5A (diameter 16mm).
Er staat echter ook één 19mm schakelaar bij en die doet 5A. Dat lijkt me eerlijk gezegd wel meer dan voldoende voor je toepassing (een 16A switch is echt niet nodig ).
Voor zover ik mij herinner was Ray z'n schakelaartje 0,5A ..

[Henkjan]

Gezien ook andere draadjes blijven we nu een beetje rondjes lopen. Dat is wat ie schakelen kan, als er netspanning op staat gelden meer eisen...

leg eens uit ajb, wat maakt het voor de veiligheid nou uit of de 250V AC nou netspanning is of van een andere spanningsbron?

graag wat meer achtergrond hierover, ik ben niet de enige die hier vraagtekens bij zal hebben. hoe herken je op basis van de voor de koper beschikbare gegevens (bv datasheet) of een schakelaar geschikt is voor netspanning of niet? als dit soort dingen je vak is, is het gesneden koek, maar voor de hobbyïst is het al lastiger, en iets te belangrijk om mee te gaan gokken

[Pjotr]

Gezien ook andere draadjes blijven we nu een beetje rondjes lopen. Dat is wat ie schakelen kan, als er netspanning op staat gelden meer eisen...

leg eens uit ajb, wat maakt het voor de veiligheid nou uit of de 250V AC nou netspanning is of van een andere spanningsbron?

graag wat meer achtergrond hierover, ik ben niet de enige die hier vraagtekens bij zal hebben. hoe herken je op basis van de voor de koper beschikbare gegevens (bv datasheet) of een schakelaar geschikt is voor netspanning of niet? als dit soort dingen je vak is, is het gesneden koek, maar voor de hobbyïst is het al lastiger, en iets te belangrijk om mee te gaan gokken

Nou vooruit dan omdat je het zo vriendelijk vraagt:

viewtopic.php?p=1532789#p1532789
http://forum.zelfbouwaudio.nl/viewtopic ... 0#p1532800

[Henkjan]

dank, die had ik gelezen; afstanden is gelukkig iets waar de niet E geschoolde hobbyïst wat mee kan

waar ik in deze vraag specifiek op doelde, was die schakelaar. als je als "leek" afgaat op wat er aan specs staat, dan zouden een aantal van die RVS vandaalbestendige drukschakelaars geschikt moeten zijn, terwijl jij daar toch vrij duidelijk over was dat die niet geschikt zijn voor netspanning, ondanks de 250V & 10A of 16A 'rating' die vermeld wordt.

[Pjotr]

Het is niet of het een of ander maar "EN EN".

Als het er niet op staat zul je op een ander manier moeten uitvogelen of het aan die afstanden voldoet: In de datasheet kijken of het daar expliciet vermeld staat en anders zo'n schakelaar uit elkaar slopen en een schuifmaat pakken.

Omdat het niet vermeld staat in het linkje wat jij gaf kan ik niet zeggen dat het voldoet.

In die paar voorbeelden van relais die ik heb gegeven staat wel expliciet 8 mm afstand en 4 KV diëlektrische sterkte vermeld. ALLES wat met 230V lichtnet te maken heeft moet daaraan voldoen. De vermelding 250V & 10A zegt daar helemaal niets over.


B.t.w. Al een hele tijd terug heb ik het met je er over gehad om een sticky te maken met een link naar de veiligheidspagina van Elektor in "Overige Elektronica". Vond je toen een goed plan maar die sticky kan ik niet terug vinden.

[Henkjan]

Als het er niet op staat zul je op een ander manier moeten uitvogelen of het aan die afstanden voldoet: In de datasheet kijken of het daar expliciet vermeld staat en anders zo'n schakelaar uit elkaar slopen en een schuifmaat pakken

er is dus niet een bepaalde norm, als men daar aan voldoet (zou te zien moeten zijn op de CE DoC) dat het dan goed zit, want uit elkaar sloten is natuurlijk niet altijd mogelijk (en als je iets nog niet gekocht hebt al helemaal niet)

[Pjotr]

..........er is dus niet een bepaalde norm, als men daar aan voldoet (zou te zien moeten zijn op de CE DoC) dat het dan goed zit, want uit elkaar sloten is natuurlijk niet altijd mogelijk (en als je iets nog niet gekocht hebt al helemaal niet)

Er zijn een aantal EN normen waarin het omschreven staat maar die zijn zelfs voor de meeste professionals moeilijk te begrijpen

Als in een datasheet vermeld staat dat het aan de betreffende veiligheidsnormen voldoet (nummer van de norm) dan is daarmee impliciet aangegeven dat het voldoet. Maar het voert veel te ver voor de hobbyist om die normen zelf op te gaan zoeken en uit te graven, er zijn er wereldwijd nogal wat. Bovendien zijn die normen niet gratis publiek beschikbaar.

[Henkjan]

Als in een datasheet vermeld staat dat het aan de betreffende veiligheidsnormen voldoet (nummer van de norm) dan is daarmee impliciet aangegeven dat het voldoet. ....

welke normen zouden dat dan zijn?

Bovendien zijn die normen niet gratis publiek beschikbaar

ja, daar heeft Sander ooit nog eens een poging gedaan om ze toch te krijgen voor het algemeen belang, maar ook hem is dat niet gelukt.

[b_force]

Heel goed googlen en je vindt dan vaak toch nog ergens iets wat per ongeluk publiekelijk staat

[Pjotr]

De belangrijkste voor ons hobbyisten van toepassing zijnde wordt genoemd in dat Elektor artikel: NEN3544

Dat is een hele oude uit 1985 die je tegenwoordig terug vindt onder nummer EN60065: The European Union Directive on Electrical Safety (Low Voltage Directive).

Een andere veel gebruikte is EN 60950: Veiligheid van apparatuur voor informatietechniek, met inbegrip van elektrische kantoormachines. Deze is uitgebreider en wordt het meest toegepast bij het ontwikkelen en certificeren van elektrische producten.

En boven alles natuurlijk de welbekende NEN1010: Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties.

[Henkjan]

en wat is de status cq relevantie van de (vaker genoemde) UL certificering?

[Pjotr]

en wat is de status cq relevantie van de (vaker genoemde) UL certificering?

In Europa: op zich geen. Dat is een Amerikaans certificeringsinstituut (a la wat hier heel vroeger de KEMA was) en daarvan zou je dan aan de hand van het vermelde registratienummer het testrapport op moeten vragen om te bezien of het product aan de eisen voldoet.

Als er UL op staat betekent dat alleen dat het door hen bekeken is, niet waaraan het voldoet.

[daniel]

Een offtopic stukje over CE, normen, en een beetje UL... waarmee ik Henkjan absoluut niet makkelijker een goede schakelaar laat selecteren...

UL en CE beginnen steeds meer overeenkomsten te vertonen. Zo hebben veel van de geharmoniseerde normen die onder de CE richtlijnen vallen, ook een nagenoeg identieke UL variant (bijvoorbeeld de 61010). Klein nuanceverschil is dat men in de VS meer nadruk legt op brandveiligheid, en in Europa wat meer op bescherming tegen aanraking (heeft te maken met het verschil in netspanning).

De norm die Pjotr aandraagt is trouwens niet de directive, maar een zogenaamde 'geharmoniseerde norm'. De 'directive' (in het nederlands 'Richtlijn'), is de 'wet' die zegt dat een aantal essentiele eisen moet voldoen (de termen 'richtlijn' en 'wet' lijken in tegenspraak, maar als je het Engelse 'directive' ernaast ziet, is het wat duidelijker). Voor elektrische veiligheid heb je hier de zogenaamde 'Low voltage directive', of 'laagspanningsrichtlijn', 2006/95/EG.
In die 'wet' staat eigenlijk maar een paar zaken. O.a. de spanningsgrenzen (uit mijn hoofd: alles boven de 50Vdc/75Vac, bovengrens ergens rond de 1000V) en letterlijk dat een product veilig moet zijn.
Richtlijnen zijn vrij beschikbaar op het internet.

Er staat dus niet hoe dat moet. Daarvoor zijn normen. Hiervan heb je productspecifieke (bijvoobeeld dus de 60065), of algemene zoals de 60950 /61010. Het vreemde is dat normen dus niet verplicht zijn. Je hoeft geen norm te gebruiken. (Alleen wordt het wel erg lastig om vast te stellen dat een product veilig is zonder een norm te gebruiken. En ook nogal omslachtig.)Van de andere kant betekent het volgn van een norm niet automatisch dat je veilig bent, het geeft slechts een 'vermoeden'. Als er ergens een CE stempel op staat betekent dat dus ook niet automatisch dat een product aan 'de' veiligheidsnorm voldoet.

In de norm staan dus de specifieke zaken. Zoals kruipwegen, afstanden, isolatiesterkte, etc. Vaak staat ook omschreven hoe deze zaken te testen zijn. Veel van dat soort zaken zullen overeen komen voor de verschillende normen. Om zelf in te kunnen schatten of een component voor een bepaalde toepassing geschikt is, moet je dus weten volgens welke norm of criteria iets gemaakt en getest is.

Een belangrijke overeenkomst tussen de verschillende veiligheidsnormen is het idee van dubbele veiligheid. Dat is bijvoorbeeld ook het idee achter de klasseI/II die je in het elektuur artikel tegenkomt. Je moet altijd minimaal twee veiligheidsmechanismen hebben om te voorkomen dat de gebruiker iets overkomt. In het ene geval is dat een combinatie van een bepaalde minimale isolatieafstand en randaarde. Mocht er een 'fout' optreden in dat geval, dan zorgt de randaarde aan alle aanraakbare delen dat er toch niets kan gebeuren. Een andere optie is het gebruik van de dubbele isolatie(afstand).

Normen hoeven ook niet op een Declaration of Conformity te staan. De richtlijnen uiteraard wel. Vaak staan de gebruikte normen er echter wel op, omdat dat waardevolle informatie voor de gebruikende partij is, bijvoorbeeld wanneer deze een component weer gebruikt om een groter apparaat te bouwen. De DoC is trouwens het wettelijke document, niet het CE stempeltje op het apparaat zelf. Het stempeltje is alleen een verklaring dat er een DoC is. In de DoC verklaart de fabrikant/importeur dat het product aan alle relevante richtlijnen voldoet.

Een andere richtlijn die wel interessant is om te melden (maar volledig off-topic) is dat er een richtlijn is voor meetapparaten. Dat is de reden dat er tegenwoordig op steeds meer bierglazen een CE teken staat. Heeft niets te maken met veiligheid, maar komt doordat een aantal Belgen en Britten bedacht hebben dat als er een maatstreepje op je glas staat, dat dat streepje dan gebruikt wordt om een hoeveeheid af te meten, dat het glas daarmee dus een meetinstrument is...

[gniaw]

Het is niet of het een of ander maar "EN EN".
.......

Als leek op het gebied van elektronica durf ik hier geen uitspraak te doen. In de bouw maak ik regelmatig mee met het beoordelen van productcertificaten. Niet dat ik de certificaten wantrouwen maar het gaat regelmatig fout bij de randvoorwaarden. Hieronder een domme voorbeeld:

Een binnendeur is gecertificeerd voor een brandwerendheid van 60 minuten. Zo'n deur wordt verwerkt in een kozijn van balsa hout. De brandwerendheid van deur en kozijn is dan circa 2 minuten. Deur en kozijn worden opgenomen in een scheidingswand van papier. Brandwerendheid van het geheel is dan circa 5 seconden geworden terwijl de brandwerendheid van het product binnendeur nog steeds 60 minuten is.

Het is een stomme voorbeeld, maar het geeft de context aan. In mijn vakgebied ben ik met een certificaat er nog niet! Regelmatig laat ik het geheel (incl randvoorwaarden) opnieuw testen voor een projectgebonden certificaat.


Op basis van de gegevens van Peter ging ik aan het bestuderen van de datasheets om het achter te komen of mijn relais netspanning veilig is en kom ik tot de volgende vergelijk:

Vergelijk Relais001.png

Wat mij hier opviel waren de spanning 250VAC en stroom 8A niet maatgevend. Deze gegevens zijn makkelijk te vinden en deze voldoen meestal ook aan je eisen. Bij de duurdere typen zie je bovenaan van de datasheet "Coil contact: 5kV / 8mm".

Het is mij iig duidelijk dat mijn relais NIET netspanning veilig is. Ik ga verder zoeken naar goedkope maar wel veilige relais met de volgende in mijn achterhoofd:
- Dielectric strength between contacts >= 1000 VAC
- Dielectric strength between coil and contacts >= 4000 VAC
- Max. switching power >= 2000 VA

Groetjes, Wai

[Pjotr]

Ha Daniel,

Jij maakt het nu wel heel ingewikkeld. Primair is het van belang dat onze zelfbouwknutsels veilig zijn. Niet alleen voor onszelf maar ook voor anderen die er mee in aanraking komen. Dat houdt in componenten te gebruiken die veilig zijn en ze ook veilig te gebruiken/monteren.